Android Telefon ve Tabletlerde kullanılan Güncel İşlemciler

By | September 28, 2014
0 Comment

arm-logo

 

Bugün gerek bilinen markalardan gerekse Çin merkezli fabrikaların fason üretimleri ile  piyasaya sürülen bir çok farklı telefon ve tablet ürününü görebilmek mümkün. Bu cihazların ortak özellikleri ise işletim sitemi olarak android, işlemci olarak arm tabanlı ürünler kullanıyor olmaları. Pazarda yüzü aşkın telefon ve tablet gören kullanıcılarında ister istemez kafaları karışıyor. En büyük yanılgıda, rakamlara bakarak yapılan değerlendirmelerde ortaya çıkıyor. İşlemciler ve yazılım, mimari olarak aynı yada çok yakın olsa da, aradaki küçük farklılıklar kullanım deneyimini ciddi şekilde etikiliyor.

 

Daha öncesinden tabletlerde kullanılan işlemcilerden bahsetmiş ve aralarında farklar ve satın alma tavsiyelerinde bulunmuştum. Zaman zaman DH forumlarında ve haberlerinde yaşanan yorum savaşlarında, insanların hala bazı temel noktalarda bilgiye ihtiyaç duyduklarını görebiliyorum.  Bu yazının amacıda, aslında potansiyel müşteri olan arkadaşlara objektik ve sağlıklı bilgi aktarabilmek.

 

Bu yazımda telefon yada tablet markalarından zaman zaman  bahsedeceğim; ancak temelde yazılımsal farklılıklar, Arm mikro işlemci ailesine mensub ürünler ve teknik özelliklerd ana konumu teşkil edecek. Çeşitli kıyaslamalarda bulunacak, ardından da bu işlemcilere eşlik eden gpu yani grafik işlem unitelere dikkat çekeceğim.  Yazıyı mümkün olduğunca basit ve anlaşılır tutmaya gayret edeceğim, ancak yinede eksik kalan yanları olabilir şimdiden belirteyim.

 

 

Bölüm 1 –  Türkiye ve Dünya pazarında öne çıkan Arm Mikro işlemciler:

 

Arm, RISC mimarisinde işlemciler geliştiren, aynı zamanda gpu pazarındada ürünler sunan bir firma. RISC nedir diye uzun uzun yazmayacağım, bu mimaride kısa ve görece basit  komutlar kullanılır, ayrıntılı bilgiyi wiki üzerinden temin edebilirsiniz. Arm aslında işlemci üretmeyen sadece geliştirme kısmını gerçekleştiren bir firma. Üreticiler Arm’dan satın aldıkları lisanslar ile referans tasarıma uyan işlemciler üretiyor, yada bu tasarımlardan farklılaşarak kendi işlemcilerini geliştirebiliyorlar. Arm tarafından geliştirilen işlemcilerin özet bir listesi :

 

Mimari Bit / Genişlik Bu mimariyi temel alan Arm işlemciler 3. parti fimalar tarafından geliştirilen işlemciler
ARMv1 32/26 ARM1  
ARMv2 32/26 ARM2, ARM3 Amber, STORM Open Soft Core[28]
ARMv3 32 ARM6, ARM7  
ARMv4 32 ARM8 StrongARM, FA526
ARMv4T 32 ARM7TDMI, ARM9TDMI  
ARMv5 32 ARM7EJ, ARM9E, ARM10E XScale, FA626TE, Feroceon, PJ1/Mohawk
ARMv6 32 ARM11  
ARMv6-M 32 ARM Cortex-M0, ARM Cortex-M0+, ARM Cortex-M1  
ARMv7-M 32 ARM Cortex-M3  
ARMv7E-M 32 ARM Cortex-M4  
ARMv7-R 32 ARM Cortex-R4, ARM Cortex-R5, ARM Cortex-R7  
ARMv7-A 32 ARM Cortex-A5, ARM Cortex-A7, ARM Cortex-A8, ARM Cortex-A9, ARM Cortex-A12, ARM Cortex-A15, ARM Cortex-A17 Krait, Scorpion, PJ4/Sheeva, Apple A6/A6X (Swift)
ARMv8-A 64/32 ARM Cortex-A53, ARM Cortex-A57[29] X-Gene, Denver, Apple A7 (Cyclone), AMD K12, Apple A8
ARMv8-R 32 ——————–  

 

Bu liste arm tarafından üretilen komut setleri, bu setleri temel alan arm işlemcileri hakkında özet  bilgi içeriyor.  Görüleceği üzere aynı komut setini temel alan farklı arm işlemci aileleri mevcut. Aynı komut setini temel alan işlemcilerin çalıştırdıkları kod tamamen aynıdır, fark yaratansa çalıştırılan kodun  performansıdır. En kaba örnekle bir matematiksel işlemi ARMv7 komut setini temel alan cortex-A7 işlemci ile cortex-A9 işlemci farklı sürelerde tamamlarlar. Ama matematiksel işlemin sonuçu değişmez.

 

Buradan hareketle, şuan telefon ve tablet pazarında  bulunan ürünlerde güncel komut setlerinin ARMv7 ve ARMv8 olduğunu belirtelim. Bu iki komut seti kendi arasında geriye dönük uyumludur. Diğer bir deyişle, ARMv8 komut setini temel alan bir işlemci ARMv7 bir işlemci ile birebir uyumludur. Elbetteki çalıştırılan kodun performansı farklılık gösterebilir. DEvam edelim, bu iki güncel mimariyi temel alan Arm işlemcilerinin birbirleri arasındaki performans ve pil tüketimi konusunu ele alalım; ki son kullanıcıyıda en çok ilgilendiren kısmı bu. Şimdi gelin güncel Arm işlemcileri biraz inceleyelim;

 

 

ARM İŞLEMCİ MODELLERİ:

 

 

Arm Cortex-A7

Cortex-A7

Cortex-A7

32 bit olan bu işlemci, cortex-a9 dan sonra üretilen ve temel özelliği düşük pil tüketimi olan bir işlemcidir. Başarım olarak olarak 1.9 DMIPS / MHz değer üretir. DMIPS bir performans değerlendirme ölçütüdür.  Referans olması amacı ile bu değerin Cortex-a9 için 2,5 DMIPS olduğunu belirtelim. Bu aralar adını çokca duyuaran Mediatek firmasının 65xx ürünleri bu işlemciyi temel alırlar. Pil tüketimi olarak cortex-a7,  cortex-a9 işlemcilere kıyasla çok daha verimlidir. Bunu bir grafikle açıklayacak olursak;

Cortex-A7

Cortex-A7 VS Cortex-A9

Grafikte belirtildiği üzere başarım anlamında, Cortex A9 tabanlı ürünlere yakın, ancak pil tüketimi konusunda nerdeyse yarı yarıya bir düşük tüketim söz konusu olmakta. Ancak burada gözden kaçan bir durum bulunuyor, ilgili grafik arm’ın sitesinden alınan ve eksik bilgiler içeren bir tablo. Pil tüketimi kısmında sağlıklı bilgi içerse de, performans anlamında durum aslında bu kadar iç açıcı değil. Nedenini Cortex A9 işlemci kısmında belirteceğim.

Cortex A7 tabanında geliştirilen ürünlere örnek;

 

 

 

Arm Cortex-A8

Cortex-A8

Arm Cortex-A8

32bit olan bu işlemci bizim bildiğimiz anlamda Android telefon ve tabletlere hayat veren ve adlarını duyurmalarını sağlayan işlemcidir. Arm cortex a9 ve a7 den daha eski olan bu ürün, refrans tasarımda 600-1000mhz hızları arasında ve sadece tek çekirdek olarak tasarlanmıştır. Qualcomm bu ürünü temel alan ve 1,2ghz hızında çift çekirdekli modellerde geliştirmiştir. Cortex a8 başarım olarak 2.0 DMIPS / Mhz değer üretir. Görüldüğü üzere a7 ile nerdeyse aynıdır.

Ancak eski olması, namometrik anlamda yine eski üretim teknikleriyle üretilmiş olması pil tüketimi anlamında bu işlemci ailesini dezvantajlı duruma sokmaktadır. Artık kullanılmadığından, güncel ürünlerde bu işlemciyi temel alan bir telefon yada tablet  bulma ihtimaliniz sıfıra yakın. En az çift çekirdekli bir ürün aldığınız müddetçe cortex a8 tabanlı bir ürün alma ihtimaliniz güncel pazar için sıfır. Bu işlemciyi temel almış SOC’lara  (SOC=SystemOnChip) örnek olarak;

gösterilebilir. Burada her ne kadar belirtilmemiş olsada Apple Iphone 3gs samsung üretimi olan Cortex a8 tabanlı bir işlemci kullanır, işlemci aslında 800mhz olarak tasarlanmış olup,  hızı 600mhz’e düşürülerek 3gs de kullanılmıştır.

 

 

ARM Cortex-A9

cortex a9

Arm Cortex-A9

 Yine 32 bit olan bu işlemci android telefon ve tabletlerde bildiğimiz dual core devrimini yapan üründür. Pil tüketimi olarak kendinden bir önceki a8 e kıyasla daha az enerji tüketen ancak daha yüksek performans veren bir üründür. 1-4 çekirdek olarak yapılandırılabilir. Bu ürün Cortex a8 ve a7 dan farklı olarak NEON motorunu opsiyonel kılmıştır, NEON masaüstünde kullandığımız işlemcilerdeki  SSE gibi özel bir komut seti olup belli başlı işlemleri hızlandırmaya yöneliktir. (ses ve video decode encode işlemleri şifreleme vb) Bu motorun olmadığı tegra2 gibi ürünler bundan başarım anlamında olumsuz etkilenmişlerdir. Özellikle android ekosisteminde  video player programları bu motora bağımlıdırlar. Bu işlemci başarım olarak 2.5 DMIPS / Mhz değer üretir. Görüldüğü üzere Cortex A7 ye kıyasla aynı saat hızında çekirdek başına %25 den biraz daha fazla performans söz konusudur. Buna birde a9 tarafında daha yüksek saat hızı eklendiğinde performans farkı büyümektedir.  Bu işlemciyi temel alan ürünlere örnek olarak;

gösterilebilir. Cortex a9 alesi 40nm olarak tasarlanmış olsalarda bu işlemciyi 32 ve 28 nm olarak üretmiş firmalarda bulunmaktadır.  (samsung amlogic vb)

 

ARM Cortex-A15

Cortex-A15

Arm Cortex-A15

32 bit olarak tasarlanan bu işlemci performans çıtasını dahada yükseltmiştir. Şu an pazarda dominant olan mimaridir. Yüksek sınıflı tablet ve telefonlarda kullanılan işlemciler bu mimariyi temel alırlar. Özellikle bu mimariden devşirme yoluyla geliştirdiği ürünlerle, Qualcomm pazarı tek başına domine etmiştir demek yanlış olmaz.  2,5 ghz hızlara ulaşılabilen bu mimari 28nm olarak tasarlanmıştır. Bu işlemci başarım oalrak 3.5 DMIPS / Mhz değer üretir. Buna artan saat hızınıda eklediğidenizde Cortex A9 ürünlere kıyasla hissedilir şekilde performas farkı ortaya çıkmaktadır. Tabi artan saat hızları ve transistör sayısı zaman zaman bazı ürünlerde hissedilir ısı artışarınıda beraberinde getirmiştir.

Bu mimariyi temel alan işlemcilere örnek olarak;

Görüldüğü üzere bu listede Qualcomm yer almıyor, bununda nedeni Qualcomm snapdragon s4 s4 plus s600 s800 s801 s805 ailesindeki işlemciler A15 den ciddi şekilde farklıklar içerdiğinden kendi özel isimlerinde tekrar gruplandırılacaklar.

Cortex a15 mimarisinin bir diğer arklı yönü ise, ARM ‘ın big.LITTLE olarak isimlendirdiği melez çözümünde yine bu işlemci ailesi ile tanıtılmış olması. Bu teknoloji yüksek performans gösteren Cortex A15 çekirdeklerinin yanına, düşük pil tüketimi ile öne çıkan Cortex A7 işlemcilerininde konarak tek bir pakette toplanması ile ortaya çıkıyor. Amaçlanan şey ise; yüksek performansın gerektiği yerlerde A15 çekirdeklerinin kullanılıp A7 lerin uyutulması, tam tersi  olan yüksek performans gerekmeyen durumlarda ise, A15 çekirdeklerinin uyutulup A7 çekirdeklerinin kullanılarak pil tüketimi açığa çıkan ısı gibi olumsuzlukların yanı sıra performanda da ödün verilmeyen dengeli bir çözüm sağlanması. Teoride bu durum her ne kadar böyle anlatışmış olsada bu teknolojiyi kullanarak hissedilir bir fayda maalesef sağlanabilmiş değil. Samsung exynos serisi işlemcilerinde bu teknolojiyi kullandı ancak rakiplerine bariz bir üstünlük ne pil tüketiminde nede performans anlamaında sağlayamadı. big.LITTLE  Cortex A15 sonrası mimarilerdede kullanılmakta, Arm 64 bitlik tasarımlarıa geçiş yaptığı bu dönemde, 64 bit destekli işlemcilerinde yine bu teknolojiye yer vermeyed evam ediyor.

 

ARM Cortex-A12

ARM-Cortex-A12

ARM Cortex-A12

32 bit olarak tasarlanan bu işlemci, cortex a9 dan %40 daha hzlı olup donanımsal sanallaştırma ve 40 bit bellek adresleme özelliklerine sahiptir. Hemen ardındna Cortex a17 duyurulduğundan bu işlemciyi baz alan herhangi bir ürünü şuan pazarda görme olasılığımız buunmuyor.

 

ARM Cortex-A17

Cortex-A17

Arm Cortex-A17

32 bit olarak tasarlanan bu işlemci Cortex A12 den sonra duyurulmuştur, ve onunla benzerlikler gösterir. Performans anlamında Arm’ın iddiasına göre Cortex A9 dan %60 daha hızlıdır. 4 çekirdeğe kadar ölçeklenebilen bu işlemcide saat hızı 1,5ghz -2.0ghz+ arasında değişiklik gösterir. Oldukça yeni bir ürün olduğundan henüz çok fazla piyasada kendine yer edinememiş olsada şu 2 model gözümüze çaarpıyor;

 

  • Rockchip RK3288    Bu modeli Çin tabletlerinde görebilmek mümkün, Antutu da 40k puanlar aldığı belirtiliyor.
  • MediaTek MT6595   big.LITTLE temel alınıyor 4 Cortex-A17 + 4 Corte x-A7

Belirttiğimiz gibi bu ürün içinde henüz yeterli veri bulunmuyor.

 

 

Evet buraya kadar bahsettiğimiz ürünler 32 bit tasarıma sahip referans arm mimarisine uygun olarak geliştirilmiş modellerdan ibaretti.  Gelin Birde Arm’ın 64 bitlik ürünlerine göz atalım.

 

 

ARM Cortex-A57

Arm Cortex-A57

Arm Cortex-A57

64 bit olarak tasarlnan bu işlemci tıpkı x86 işlemciler olduğu gibi 32bit ilede geriye dönü uyumlular.  Görüldüğü üzere şimdiye kadar incelediğimiz işlemcilerde komut seti mimarisi ARMv7 iken, 64bit ile ARMv8’e geçiş gerçekleşmiş oldu.

Performans anlamında Cortex A15’in devamı olarak görebileceğimiz Cortex A57 64 bit mimarisinin en büyük avantajı olarak 4gb ve ytukarısı bellek kullanımına olanak sağlamış oluyor. Ki aynı zamanda ARMv8 komut setinin getirdiği ilave özellikler özellikle şifreleme vb işlemlerde ciddi hız artşlarına olanak sağlamakta. 1-4 arası çekirek dizilimine imkan veren bu işlemci ile, A15 i kıyaslayacak olursak;

 

A15VSA57

ARM Cortex A15 vs ARM Cortex A57

Grafikler ARM web sitesinden alınmıştır.

Bu işlemci yine big.LITTLE’a uygun olarak tasarlanmakta ve yanına düşük güç tüç tüketen A53 çekirdekleri yerleştirilebilmektedir.

Bu ürünü baz alan işlemcilere örnek olarak;

  • AMD Opteron A1100   (hayır bir karışıklık yok bildiğiniz AMD  )
  • Freescale QorIQ LS20xx
  • Qualcomm Snapdragon 808, 810

 

ARM Cortex-A53

ARM Cortex-A53

ARM Cortex-A53

64 bit olarak tasarlanan bu işlemciyi yine düşük güç tüketimi ile öne çıkan Cortex A7 nin devamı oalrak görebiliriz. big.LITTLE mimarisine uygun olarak Cortex A57 ile birlikte kullanılabilmektedir. Yine ARMv8 komut setini kullanan bir üründür ve özellikle şifreleme gibi işlemlerde yüksek başarım göstermektedir. Performans anlamında bir kıyaslama yapabilmek adına;

 

Cortex-A53-performance

Cortex-A53-performans kıyaslaması

Görüldüğü üzere performans anlamında tüm testlerde A7 den daha hızlı aynı zamandada yeryer A9 dan daha hızlı olmayı başarıyor. Evet buraya kadar genel anlamda ARM mikro işlemciler hakkında kısıtlıda olsa bilgi sahibi olmuş olduk. Bu yazının çerçevesi güncel telefon ve tabletlerde kullanılan işlemciler ile sınırlandırıldığından çok ince ayrıntılara ve bilimsel açıklamara girmemeye özen gösterdim.

 

Gelelim melez tasarımlara, yazımda bir keç belirttiğim gibi bazı üreticiler referans ARM işlemcilerini kullanmak yerine, tasarım üzerinde çeşitli geliştirmelere giderek fark yaratmaya çalışıyorlar, bunlara örnek Apple ve Qualcomm gösterilebilir.

APPLE A6 VE SONRASI

Apple tarafında A4 A5 ve A5x sonrasında Apple ARMv7 komut setini kullanan ancak referans tasarımdan farklı olan A6 yı ardından A6x  çıkarttı. Bu işlemciler çift çekirdekli oalrak tasarlanan ve 1,3ghz hızında çalışan ürünlerdi. Bildiğimiz iphone5 ve 5c A6 işlemcisi, 4.nesil ipad ise A6x işlemcisini kullandılar. X ile biten işlemcilerde saat ve gpu hızı bir miktar daha yüksek olmakta. Apple bu tasarımsal farklılıklar ile işlemcisini kendi ekosistemine ce cihazlarına mümkün olduğunca özelleştirme yolunu seçti ve bundada başarılı oldu denebilir. IOS çalıştıran cihazlar her daim stabil ve hızlı olayı başardılar, tabi burda çalıştırdıkları ios sürümüde önemli, yani a5 işlemcili iphone4s doğal olarak ios8’i  iphone 5ve sonrası kadar performanslı çalıştıramayabiliyor.

 

Gelelim iphone 5s ile tanıtılan A7 işlemisine. Bu modelde Apple yine bir ilki gerçekleştirerek bir cep telefonunda ve ardından tabletde ilk 64bit mimarisine sahip ARM tabanlı işlemciyi kullanan firma oldu. Her ne kadar sektörde 3gb den fazla ram kullanan bir ürün bulunmuyor olsada, diğer bir deyişle 4gb ram barajına henüz takılmadığımız halde Apple 1gb ram eşliğinde 64bit’lik işlemcisini üreterek bunu yeni nesil cihazlarında kullanmış oldu. Bu işlemci aynı anda hem 32 hemde 64bit uygulamaları çalıştırabiliyor, bu özellik tabiki Apple’a has bir durum değil,  ARMv8 komut setine uygun tüm işlemciler geriye dönük ARMv7 ile birebir uyumlular. Yapılan testlerde, aynı ios sürümünü kullanan iphone 5 ve 5s arasında özellikle bazı kategorilerde hissedilir performans artışı söz konusu, yine şifreleme bunların başında geliyor. A8 ile birlikte Apple tasarımı biraz daha geliştirerek performansı bir miktar daha arttırmayı başarmış durumda, A8 ve sonrasındaki tüm işlemcilerde 64bit mimarisinde olmaya devam edecekler elbette.

Qualcomm SnapDragon VE SONRASI

Evet gelelim asıl merak edilen kısıma, yani Qualcomm snapdragon ailesine. Öncelikle Qualcomm hakkında biraz bilgi vermek gerekirse, Qualcomm cpu gpu  modem gps vb bir çok farklı ürün geliştiren sektörde öncü fabrikasız bir üreticidir. Özellikle İlk SnapDragon   (Mimari Qualcomm scorpion)  işlemcisi tanıtıldığında 1Ghz hızı ile dikkatleri üstüne çekmiştir, HTC Desire ve Google Nexus one bu işlemciyi kullanırlar. Ardından işlemci pazarının cortex  A9 (samsung exynos 4 , ti-omap 44xx, nvidia tegra2) tabanlı ürünlere kayması ile Qualcomm hızını tekrar yitirmeye başlar. Bununda sebebi rakip ürünler cortex a9 tabanlı işlemciler üretirken qualcomm scorpion mimarisini değiştirmez. İlk nesil snapdragon üzerinde çeşitli geliştirmeler ile varlık göstermeye vepazar payını korumaya çalışan Qualcomm, Cortex A8 melezi olan Snapdragon’un önce saat hızını arttırır akabinde referans tasarımda tek çekirdek olan tasarlanan bu işlemciyi çift çekirdek olarak üretir (snapdragon s2 ve s3). Akabinde  quad core A9 işlemciler pazarda boy göstermeye başladığı sırada SnapDragon s4 ile çok iyi bir çıkış sağlayan Qualcomm’un önlenemez yükselişide başlamış olur. 1.5 ghz olan  ve 2-4 çekirdek olarak tasarlanan S4  rakiplerinin aksine Cortex A9 tasarımını değil, Qualcomm’un kendi mimarisi olan Krait’i baz alır. İlk nesil krait 1,5ghz hızında çalışan 4 çekirdek ve buna eşlik eden 1-2gb arası ram içermektedir. Bu işlemci başarım oalrak 3.3 DMIPS / Mhz değer üretir, eski scorpion mimarisi ise aynı saat hızında 2.1 DMIPS / Mhz değer üretmekte idi. Rakiplerinin aynı saat hızında 2.5 DMIPS / Mhz bandında oluşu arada ciddi performans farkına neden olmaktadır.

Burada açıklanması gereken bazı ayrıntılar bulunuyor,  scorpion ve krait Qualcomm tıpkı ARM cortex a9 a8 serileri gibi bir işlemci mimarisinin (bir çekirdeğin) genel adıdır.  Snapdragon s2 s3 s4 gibi terimler ise Qualcomm un pazara sürdüğü işlemci+gpu+modem+dsp kısacası SOC (system on chip) ürünlerinin genel isimleridir. Örneğin Apple a7 yada nvidia tegra 3 tıpkı Qualcomm s4 gibi birer  SOC modelinin adıdır.

Qualcomm’un mimarilerine kısaca değinmek gerekirse;

Scorpion:  Tasarım olarak ARMV7 komut setini baz alır, mimari anlamda Cortex A8 ve A9 ile benzerlikle gösterir. Bu mimari  2.1 DMIPS / Mhz değer üretir.  s1 s2 ve s3 SOC’larıın bir çok modelince işlemci olarak kullanılmıştır.

Krait : Tasarım olarak ARMv7 komut setini baz alır, mimari anlamda Cortex A15 ile benzerlik gösterir. Bu mimari 3,3 DMIPS / MHZ değer üretir. S4, s4plus  serisi SOC’ların bir çok modelinde kullanılır.

Krait 200 : Tasarım olarak ARMv7 komut setini baz alır, mimari anlamda Cortex A15 ile benzerlik gösterir. Bu mimari 3,1 DMIPS / MHZ değer üretir. S4, ve snapdragon 400 serisi SOC’ların bir çok modelinde kullanılır.

Krait 300 : Tasarım olarak ARMv7 komut setini baz alır, mimari anlamda Cortex A15 ile benzerlik gösterir. Bu mimari 3,4 DMIPS / MHZ değer üretir. S4, snapdragon 400 ve s600  serisi SOC’ların bir çok modelinde kullanılır.

Krait 400 : Tasarım olarak ARMv7 komut setini baz alır, mimari anlamda Cortex A15 ile benzerlik gösterir. Bu mimari 3,4 DMIPS / MHZ değer üretir. s800 ve s801   serisi SOC’ların bir çok modelinde kullanılır.

Krait 450 : Tasarım olarak ARMv7 komut setini baz alır, mimari anlamda Cortex A15 ile benzerlik gösterir. Bu mimari 3,4 DMIPS / MHZ değer üretir. s805 SOC da kullanılmaktadır.

 

İlk nesil krait 1.7ghz saat hızına kadar çıkabilirken, krait 450 ile bu rakam 2,7ghz e kadar çıkmıştır. Bu kadar yüksek hıza çıkabilmiş bir başka üretici olmadığını ve Qualcomm haricinde sadece nvidia’nın hem cpu hemde gpu üzerine kendi mimarisini kullanabildiğini belirtmek isterim.

Yazının genelinde hep işlemci çekirdeklerinen bahsettik, ama bu işlemcilere eşlik enden gpu yadani grafik işlemilerden bahsetmedik. Bu pazarda, gpu tasarımı yapan firmalardan kısacas bahsetmek gerekirse, Arm Mali isimli gpu’ları geliştirmekte, Qualcomm Adreno isimli kendi Gpu mimarisini geliştiriyor, Nvidia Geforce serisi mobil gpu’larını geliştiriyor, Yine bu pazarın en büyüklerinden İmagination firması PowerVR serisi Gpu’ları ile bu pazarda var olan firmalardan biri. Broadcom ve  vivante yine arm çekirdeklerine eşlik etmesi için Gpu üreten firmalardan. Samsung gpu yada cpu tasarımı yapmıyor, onun yerine referans ARM tasarımlarını kulanıyorlar.

 

ARM ÇEKİRDEKLERİ İLE BİRLİKTE KULLANILAN GRAFİK İŞLEMCİLER

 

Arm Mali Ailesi: Arm tarafından geliştirilen Mali ailesi bir çok modele sahiptir. Bunlardan sırası ile bahsedecek olursak;

Mali-300: İlk mali ürünü demek yanlış olmaz, ancak bildiğimiz hiç bir SOC’da kullanılmadı, o yüzden es geçiyoruz.

Mali-400: Cortex A8 işelcmileri ile birlikte kullanılan bu çözüm 1-4 arası çekirdek şeklinde yapılandırılabiliyor, ve kendi zamanında yeterli başarımı sağlıyordu.Ancak günümüz için kesinlikte vasat altı bir ve bu ürünü kullanan SOC’larda kesinlike uzak durun.

Mali-450: 1-8 çekirdek oalrak yapılandırılabiliyor. 720p’ye kadar olan çözünürlüklerde, çekirdek sayısınada bağlı olarak yeterli başarımı sağlayabilir ama yinede eski teknoloji bir ürün olduğunu ve oyun odaklı satın almalarda tavsiye edilecek bir çözüm olmadığını belirtmek isterim.

Mali t-604 622, 624, 628 ve 678:  Görece yeni tekoloji çözümleridir ve 720p ye kadar 604 720p ve yukarısında ise 624 ve sonrası ürünler ihtiyaç duyduğunuz performansı ve fazlasını sağlayabilirler. Bu ürünleri kullanan ürünler tavsiye edebileceğimiz ürünler olacaktır.

Imagination PowerVR ailesi: Imagination tarafından geliştirilen powerVR yine bir çok farklı firmanın SOC tasarımında kendine yer bulmuştur, bunlara örnek olarak samsung, apple TI, mediatek intel gösterilebilir.

Bir çok farklı modeli olsada ben bizim için anlam ifade eden modellerinden bahsedeceğim.

PowerVR s530 /531 : Iphone 3gs ve iphone  4 de ve daha bir çok cihazda kullanılmış kendi zamanında oldukça başarılı olmuş ama artık teknolojik ömrünü doldurmuş bir ürün.

PowerVR s535 /540: Cortex a8 ve a9 tasarımlarında kendisine yer bulmuş ve kendi zamanında yine çok başarıl olmuş ve artık kullanılmayan bir ürün.

PowerVR s543 /544/545/554: Mimari olarak çok gelişmiş ve uygun konfigürasyonda ciddi başarım gösteren bir aile. Modele göre 1-16 arası çekirdek ile yapılandırılabiliyor. Apple SOC’larından A5 den A6x e kadar bu ailenin ürünlerinin kullanıldığını belirtelim.

Yeni nesil PowerVr Rouge serisi: Bu mimari güncel powerVR mimarisini temsil ediyor, iphone 5s ve sonrası apple ürünleri bu mimariden gelen gpu’ları kullanmakta ve performans anlamında başa oynamaktatalar. Gpu modelleri sırası ile:  G6100 G6200 G6230 G6400  G6430 G6630 .

 

Qualcomm Adreno serisi grafik işlemciler;  aslında amd’nin mobil pazar için gpu üreten kısımın satın alınması sonrasında geliştirilemeye başlanan ve sadece Qualcomm SOC’ları ile birlikte kullanılan yüksek performanslı ürünlerdir.

Adreno 200/203/205: Artık üretilmeyen Tek çekirdekli ve çift çekirdekli Qualcomm işlemciler ile birlikte kullanılan orta karar ürünler olduğunu söyleyebiliriz. Performans anlamında rakiplerinden geride kalıyorlardı.

Adreno 220/225: Qualcomm s3 ve s4 serisi yongalarda kullanılan yüksek performans çözümlerdir, özellikle adreno 225 dx9 desteklemesi ile windows tabletlerde kullanılabilir bir üründü. İlk Arm tabanlı windows tabletlerde bu grafik işlemci kullanılmıştır.

Adreno 305: Düşük/Orta sınıf diye tabir edilen telefonlarda kullanılan Qualcomm SOC larında kullanılan orta sınıf bir gpu. 720p ye kadar olan çözünürlüklerde yeterli başarımı sunsada yüksek detay içeren oyunlar ve yüksek çözünürlüklerde vasat altı bir performans veriyor.

Adreno 320/330: Qualcomm krait 300 ile birlikte kullanılmya başlanan bu gpu’lar yüksek 1080p ekranlarda yüksek detayla tüm uygulamalrı sorunsuzca çalıştırabilen üst sınıf cihazlarda görmeye alıştığımız ürünlerdir. Galaxy s4 i9505, lg g2 lg g3  sony xperia x sp x2  vb bir çok üründe bu ürünler kullanılmıştır.

 

Adreno 420:  Qualcomm 805 SOC ile kullanılacak olan bu işlemci DX 11.2 desteklemesi ve dudak uçuklatan performansı ile telefonlara konsol kalitesinde oyun deneyimi sunma iddiasıyla pazara sunulacak. UHD ekranlar telefon ve tabletlerde yaygınlaşamaya başladığı bu günlerde bu grafik işlemcinin performansı merakla bekleniyor.

 

 

Evet buraya kadar kabaca bilgilendirme yapmaya çalıştım. Atladığım es geçtiğim kısımlar yok değil, ancak bunun sebebi daha ziyade pratik bilgilendirme yapmak istememden ileri geliyor. Yani pazarda artık bulunmayan bir ürün için fazla bilgilendirme yapmanın bir anlamı yok. Peki bu durumda satın alma anlamında son kullanıcı ne yapmalı ?

Her şeyden önce, satın alacağınız cihazın üzerindeki işletim sistemi seçiminizde çok büyük bir etken, zira ios sistemlerde sadece Apple SOC kullanılıyor, keza windows phone ekosisteminde şuana kadar sadece Qualcomm SOC’lar kulalnıldı. Ancak Android ekosisteminde durum bu kadar basit değil. ARM işlemci üreten tüm firmalar android çalıştıran cihazlarda kendilerine yer bulabiliyorlar. Ancak Pazara baktığınızda, bir kaç farklı üreticinin SOC’ları kullanılıyor. Bunlar sırası ile Qualcomm, MeditaTEK, ve Samsung.  Burada samsung’un yeri ayrı, Samsung Exynos serisi işlemciler ülkemizde sadece Samsung ürünlerinde ve sınırlı miktarda kullanılıyorken, Yüksek performanslı ürünlerin hemen hepsinde Qualcomm tercih ediliyor. Hatta bazı üreticiler orta sınıf ürünlerinde yine Qualcomm’un orta sınıf SOC ‘larını terich ediyorlar. MediaTEK yine alt-orta sınıf ürünlerde kendine yer bulabilen bir üretici. Özellikle son günlerde 8 çekirdekli işlemcileri ile gündemi epey meşgul ettiler. 8 adet cortex A7 çekirdeğini temel alan bu sistemde big.LITTLE mimarisi kullanılmadan aynı anda çalışabilen çekirdekler kullanıldı. Benchmark testlerinde yüksek skorlara imza atılmış olsada, bu işlemciye eşlik eden grafik işlemcisi mali-450 olduğundan 720p sonrasında vasat-vasat üstü bir performans verdiğini söylemek isterim. Keza android performans anlamında niteliksiz bir işletim sistemi olduğundan benchmarklar dışında 2 çekirdekten fazlası nerdeyse hiç kullanılmıyor. Böyle oluncada zayıf Cortex A7 çekirdekleri, krait 300 400 450 gibi canavarlarla boy ölçüşemiyorlar. Kısacası bu 8 çekirdek konusu aslında bir pazarlama taktiğinden ibaret, o yüzden satın alma kriteri olarak bunu bir kenera not etmenizde fayda var. Casper Via 8, discover 2 bu 8 çekirdekli ürünü kullanıyorlar.

 

Android gibi bir sistem için 64 bit destekli 2 Cortex A57 ile düşük güç tüketimli 2 Cortex A53 çekirdeği big.LITTLE olarak kullanılsa,  hem maliyet anlamında, hemde fayda/maliyet anlamında çok rekabetçi ürünler görebiliriz. Zira 2 adet yüksek performanslı çekirdek Android için yeterli başarımı sunuyor ve bu çekirdekler tam anlamıyla kullanılabiliyor. Bunların yanına düşük güç tüketimli 2 çekirdek daha konarak basit işlemlerin bu çekirdeklere  kaydrılması pil tüketimini azaltarak son kullanıcıya daha uzun bekleme süreleri sıunabilir. Ancak çok çekirdeğin bir pazaralama argümanı haline getirilmesi, üreticilerinde geri adım atmasına izin vermeyecek gibi görünüyor. Bekleyip göreceğiz.

 

Evet aşağı yukarı ürünler hakkında bilginiz olmuştur diye umud ediyorum,  imla hataları vb şeyler için affınıza sığınıyorum. Bu kadar yazıyı yazmak inanın epey yordu. Telefon tavsiye kısmında herkesin kendi bütçesi kendi şartlarını oluşturduğundan,  fayda maliyet oranına bakmanızı önemle tavsiye ediyorum. Ancak gözden kaçan bir hususda varki, android sisteminde iyi işlemci bol ram büyük ekran demek size yüksek başarım oalrak geri gelmeyebilir. Özellikle yazılım anlamında çin menşeili ürünler müşterileini üzebiliyor. Bakın bu kadar geçen zamana rağmen; yazılım güncellemesi alamayan bir çok ürün bulunuyor. Discovery 1 ile benzer donanım kullanan motorola g, yazlım güncellemlerini goggle üzerinden anında alırken, daha pahalı olan discovery 1 hala 4.2 de çakılı kalmış durumda. Hatta Discovery elite bile 3gb ram ve Qualcomm 800 SOC ile gelmesine rağmen kitkat 4.4 yerine jelly bean 4.2 ile geliyor. Ayrıca satın aldığınız ürün için custom rom çıkıyor olması yine ürünün  resmi desteği kesildikten sonra bile kullanabileceğiniz anlamına gelebilir. Bunarıda yine göz önünde bulundurmanızı öneririm. Asla ama asla internet yorumlarına bakarak küresel firma olmayan küçük  yerel üreticilerin telefonalrını test etmenden satın almayın. Donanım tek başına bir şey ifade etmez.  Servis ve yazılım desteği en az donanım kadar önemli.

Burda her ne kadar bahsetmesemde, Android çalıştıran tek işlemci ARM değil. Intel Atom tabanlı telefon ve tabletlerde pazarda kendilerine yer bulmaya çalışıyorlar. Bu ürünleri bol özellikleri ve düşük fiyatları ile görebilirsiniz mesela asus zenphone 6 gibi. Android programları her ne kadar java ile hazırlansalarda, programı geliştiren yazılımcı kodunda ARM mimarisine özel bir özellik kullandığında, intel tabanlı işlemciler bu kodu arka planda x86 koduna dönüştürmek ve performansdan bir miktar ödün vermek zorundalar. Bunuda bilmenizde fayda var.

 

Buraya kadar okuma zahmnetine katlandıysanız sizlere teşekkür ediyorum, umuyorum ki bir benze olsun faydası olmuştur.

 

 

Saygılarımla……

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *